8.............علت تحولات اجتماعی
خود مختاري فن آوري
خود مختاري فن آوري را بعضي مواقع نيمه خودمختاري فن آوري هم ميگويند.خود مختاري فن آوري با پديده موجود انگاري فن آوري ارتباط نزديكي دارد؛ زيرا اين خودمختاري هم خارج از اجتماع مورد تصور واقع ميشود.يعني مستقل از اجتماع است يا حتي بالا تر از مقررات اجتماع قرار دارد. اگر چه فن آوري زاده اجتماع است ؛ آن را به صورت مستقل ؛ خود محور ؛ خود زا در تئوري جبر فن آوري القا ميكنند.تكنولژي را در تئوري جبر فن آوري خارج از كنترل انسان مي بينيم كه بطور تصادفي به شكل دادن جامعه مشغول است كه همان كاركرد اتوماتيك ماشين را بنظر ميآورد.حتي مطالب چاپ شده هم از كنترل نويسنده آن خارج ميشود و بطور خود كار به شكل دادن افكار مي پردازد.
در سال ۱۹۸۱ اسحاق أسيموف گفته است: هر چه كه زمان ميگذرد ماشين ها بيشتر بر اساس خود كاري انجام وظيفه ميكنند تا اين كه هدايت انساني داشته باشند.اين ها مثل تيري هستند كه از كمان رها شده اند.
احساس اين كه فن آوري غير قابل كنترل است يك قسمتش هم ناشي از اين است كه نميدانيم در نهايت اين پديده به كجا منتهي خواهد شد. اين هم ممكن است از اثرات ناخواسته فن آوري باشد.
جامعه شناسي بنام ايلول در سال ۱۹۶۴ در كتابي كه نوشته ؛ خود مختاري فن آورانه را بخوبي شرح داده است. او معتقد است كه فن آوري دنيايي است كه همه چيز را مي بلعد و فقط از مقررات خويش پيروي ميكند و همه سنت ها را از بين خواهد برد.
نويسندگان ديگري هم در اين باره نوشته اند.بطور خيلي واضح خود مختاري فن آورانه يكي از مشخصه هاي ليبراليسم غرب است: افراد آزاد و رها ار هر قيدي ميتوانند زندگي خود را شكل دهند و آنچه را كه ميخواهند انجام دهند. اما در محدوده اجتماع هم اين افراد آزاد در نهايت محدودند و ايده فرد آزاد و متكي بر خواسته هاي خود يك كابوس خواهد بود.
ايلول ميگويد كه در برابر خودمختاري فن آوري ؛ خود مختاري انساني كوبيده ميشود و مثل يك تن لش به سوراخي از ماشين رانده ميشود. ولي مخالفان هم ميگويند كه فن آوري توسط جامعه ايجاد شده و توسط انسان هم كنترل ميشود.
نويسنده ديگري هم گفته است كه تكنولژي مثل روباتي است كه از سازنده خود هم اطاعت نخواهد كرد. او هم چنين عقيده دارد كه تكنولژي اگر چه براي امورات بخصوصي ساخته شده است ولي در نهايت معلوم شده است كه تكنولژي علاوه بر آن قابليت تغيير دادن عادات ما را هم دارد و حتي قادر است طرز فكر ما را هم عوض نمايد. او اصرار دارد كه اين تغييرات غير قابل پيش بيني است.
Reader Comments