آزادی ایران

ژنتیک دی.ان.ا میتوکندریایی

این شاخه از علم ژنتیک دی.ان.ا میتوکندریایی را مطالعه میکند.میتوکندری بخشی از ساختمان سلولی است که کارکردش تهیه نیرو  و انرژی برای سلول است و به همین سبب به آن موتور خانه سلول هم میگویند.ژنهای میتوکندریایی از طریق دی.ان.ا هسته ای منتقل نمیشود و معمولا در جانوران از طریق تخمک منتقل میشود.بنابراین نحوه توارث آن مندلی نیست زیرا در توارث مندلی نصف ژن از هرکدام والدین به ارث میرسد ولی در ژنهای میتوکندریایی فقط مادر نقش دارد.و بعدا از طریق دختران منتقل میشود و از طریق پدر منتقل نمیشود بلکه در داخل اسپرم  از بین میرود.

هشتاد درصد فعالیت ژنهای میتوکندیایی کارکردی است و اگر دچار جهش تکاملی شوند معمولا بیماریهای خطرناکی را سبب میشود مثل عدم کارکرد ماهیچه ها بطور طبیعی مثل میو پاتیها

میتوکندری از هر مولکول گلوگز سی و شش ملکول  آدینوزین تری فسفات میسازد که این مولکولها حامل انرژی برای فعالیتهای بدنی هستند مثلا همین مولکول انرژی دار در فعالیت ماهیچه مصرف میشود.در مورد جانوران پر سلولی کارکرد طبیعی میتوکندری ها برای ادامه حیات سالم بسیار ضروری است.

زنهای میتوکندریایی در انسان از دو زنجیره سبک و سنگین تشکیل شده است که در زنجیره سنگین بیست و هشت ژن و در زنجیره سبک نه ژن موجود است

هشت ژن از نه ژن زنجیره سبک برای ساختن پروتئین ها با

tRNA

کد میشود و کلا ژنهای میتوکندریایی از 16569 جفت نوکلئوتید ساخته شده اند.ایجاد جهشهای تکاملی در ژنهای میتوکندریایی ده بار بیشتر از ژنهای هسته ای است.این سرعت زیاد جهش تکاملی سبب بوجود آمدن انواع زیادی  از هاپلوگروه های خط مادری شده استمثلا در مقایسه با هاپلوگروه های پدری یا متعلق به کروموزوم ایگرل.اختلاف در ژنهای میتوکندریایی مابین جانوران و هم چنین در افراد یک نوع مشخص بسیار زیاد است مثلا اگر دو تن انسان را بطور تصادفی انتخاب کنیم پنچاه تا هفتاد نوکلئوتید آنها با هم دیگر اختلاف خواهد داشت که نزدیک نیم درصد کل ژنهای موجود میتوکندریایی است.