.شيرين عبادی:هدف از دعوت بان کی مون به ايران راهيابی به شورای حقوق بشر است.
راديو آلمان
دبيرکل سازمان ملل به‌زودی به ايران سفر خواهد کرد. گفته‌مي‌شود دليل اصلی اين ديدار، آخرين رايزني‌ها پيرامون پرونده‌هسته‌ای ايران است. شيرين عبادی اما هدف اين دعوت را زمينه‌سازی ايران برای دستيابی به نيت ديگری مي‌داند.
به‌نظر شيرين عبادي، دارنده جايزه نوبل صلح، دعوت دولت جمهوری اسلامی از بان‌کي‌مون، به قصد راهيابی به شورای حقوق بشر سازمان ملل است، اما نفس حضور وی در تهران، مي‌تواند به روشنگري‌های بسيار در باره زندان‌ها و زندانيان سياسی بيانجامد.
دويچه‌وله: شما اولين کسی بوديد که پس از انتخابات از آقای بان کي‌مون برای سفر به ايران دعوت کرديد تا بروند و از نزديک مشاهده کنند که چه رفتاری با معترضان مي‌شود. ايشان چه پاسخی دادند و چه شد که به‌زودی به دعوت جمهوری اسلامی به ايران مي‌روند؟
شيرين عبادی: من سه روز پس از انتخابات با آقای بان کي‌مون تلفنی صحبت کردم و دعوت کردم از ايشان که به ايران بروند واوضاع را از نزديک ببينند. پس از آن هم دو بار دبيرکل سازمان ملل را ملاقات کردم و همين دعوت را تکرار کردم و ايشان گفتند که به ايران خواهند رفت. البته از نظر ديپلماتيک بايد ايشان با دعوت دولت مي‌رفت و روشن بود که به پيشنهاد ما نخواهند رفت.
: اما دعوت دولت ايران از آقای با‌ن‌کی مون بيشتر جنبه تبليغاتی دارد. جمهوری اسلامی خواستار عضويت در شورای حقوق بشر است و يکی از موانع ورود به اين شورا اين است که از سال ۲۰۰۵ به بعد، به هيچ گزارشگر حقوق بشر اجازه ورود به ايران و بازديد از زندان‌ها داده نشده است. دولت ايران مي‌خواهد به ترفندی اين تخلف را بپوشاند و هنگام راي‌گيری بعدی برای اين عضويت، به دعوت ايران از آقای بان‌کي‌مون استناد کند.
من البته از رفتن آقای بان‌کي‌مون به ايران استقبال مي‌کنم و اين را دعوت تمام مردم ايران مي‌دانم. همه ما از ايشان خواهش مي‌کنيم که علاوه بر ديدار با مسئولان حکومتي، با خانواده زندانيان سياسي، زندانيان اوين و گوهردشت و وکلای مدافع آنها ملاقات کنند تا حقايق روشن شود.
آيا به ايشان گزارش مستند و مبسوطی از زندان‌های مخفی و موازی و شرايط زندان‌های شهرستان‌ها نيز داده‌ايد. شما درصحبت‌هايتان تنها از زندان‌های اوين و گوهردشت نام برديد.
هم من و هم ساير فعالان حقوق بشر در چندين نوبت، گزارش‌های مفصلی از آنچه در زندان‌های رسمی و غيررسمی ايران مي‌گذرد به آقای بان‌کي‌مون داده‌ايم. ما با ايشان ارتباط مداوم داريم و هر خبر جديدی را فورا به گوش‌شان مي‌‌‌‌رسانيم.
به نيت تبليغاتی دولت ايران از اين سفر اشاره کرديد. فکر مي‌کنيد آقای بان‌کي‌مون و مشاوران‌شان به اندازه کافی از اوضاع ايران شناخت ندارند که پيگير ديدار از زندان‌های ايران نشوند؟
چرا شناخت دارند اما خيلی خوب مي‌شود که آقای بان‌کي‌مون با خانواده‌های زندانيان سياسي، وکلای آنها از جمله نسرين ستوده و خانم غيرت و امثال اين‌ها ملاقات کنند. در اين‌صورت حقايق زيادی را خواهند دانست که اگر به زندان بروند، از کدام قسمت‌ها بايد بازديد کنند. نقشه زندان نيز به آقای بان‌کي‌مون داده خواهد شد.
آقای سحرخيز به نيابت از زندانيان سياسی بند ۳۵۰ در نامه‌ای از آقای بان‌کي‌مون خواسته‌اند بروند اوين و پای صحبت محکومان سياسی بنشينند. فکر مي‌کنيد اين نامه در شرايط کنوني، هزينه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی بيشتری برای امثال آقای سحرخيز ايجاد کند؟
شهامت آقای سحرخيز باعث تحسين است و اميدواريم اين شجاعت، هزينه بيشتری برای زندگی و امنيت ايشان ايجاد نکند. فراموش نکنيم که پاداش شهامت‌های گذشته ايشان، بازداشت و محکوميت و کليه خلف‌هايی است که در روند دادرسی پرونده ايشان صورت گرفت. اميدواريم دولت بيش از اين هوس نکند بابت شهامت روزنامه‌نگاران به آنها چنين جوايزی بدهد.
از نظر حقوقی و اختيارات، آقای بان‌کي‌مون مي‌توانند در صورت مخالفت دولت با رفتن ايشان به زندان‌ها، اصرار کند که بايد حتما از آنها بازديد کنند؟
نخير! اين جزو اختيارات ايشان نيست زيرا دولت مي‌تواند بگويد اين امری است مربوط به حاکميت ملی. اما اگر آقای بان‌کي‌مون برگردد وبگويد من درخواست کردم و نشد، اين برگ سياهی برای دولت ايران خواهد شد. اين ثابت خواهد کرد که دعوت از ايشان، سياسي‌بازی بوده و مسئله به همان عضويت در شوراي‌حقوق بشر برمي‌گردد.
من از همين‌جا به دولت ايران اخطار مي‌کنم که اگر خود را پايبند ضوابط بين‌المللی مي‌داند، چرا به قطعنامه‌های متعدد سازمان ملل برای ورود گزارشگران به ايران عمل نمي‌کند؟ دولت جمهوری اسلامی از چه چيز واهمه دارد؟ چه چيز را دارد از چشم گزارشگران حقوق بشر پنهان مي‌کند؟
مصاحبه‌گر: مهيندخت مصباح
تحريريه: بهمن مهرداد
28 فروردین 1389