گزارش کانون مدافعان حقوق بشر از وضعيت حقوق بشر در ايران در پاييز 1387
کانون مدافعان حقوق بشر
مقدمه :
کانون مدافعان حقوق بشر که براساس اساسنامه خود در کنار دو وظيفه ,دفاع رايگان از متهمان عقيدتی و سياسی,، ,حمايت از خانواده های زندانيان سياسی و عقيدتی, وظيفه سومی با عنوان ,گزارش دهی منظم و مستمر در موارد نقض حقوق بشر در ايران, بر عهده دارد، در پايان هر فصل گزارش حقوق بشری خود را منتشر می کند. اما زمانی که اين سازمان مردم نهاد در حال جمعبندی گزارش پاييز خود در سال 1387 بود و هنگاميکه قصد داشت اول دی ماه مراسم جشنی به مناسبت شصتمين سالگرد تصويب اعلاميه جهانی حقوق بشر برگزار کند، با پلمپ دفتر خود مواجه شد. به نظر می رسد از آنجا که در دو سال اخير به هيچ يک از گزارشگران ويژه حقوق بشر سازمان ملل متحد جهت ورود به ايران ويزا داده نشده بود و بسياری از سازمان های بين المللی به گزارش های اين کانون استناد می کردند، از جمله بان کی مون، دبير کل سازمان ملل متحد در گزارشی که به مجمع عمومی سازمان ملل متحد در دسامبر 2008 ارائه کرد و منجر به صدور قطعنامه عليه دولت جمهوری اسلامی ايران شد به گزارش کانون مدافعان حقوق بشر استناد کرده بود، شايد يکی از دلايل پلمپ دفتر کانون مدافعان حقوق بشر به اين علت بوده باشد. دفتری که با قسمتی از جايزه صلح نوبل که در سال 2003 به شيرين عبادی تعلق گرفته بود، خريداری شده و در اختيار کانون قرار گرفته بود. در اين دفتر علاوه بر کانون مدافعان حقوق بشر، نهاد مردمی ديگری به نام ,کانون مشارکت برای پاکسازی مين, که آن نيز توسط شيرين عبادی و گروهی از همفکران وی تأسيس شده بود، اداره می شد. در حقيقت با پلمپ غيرقانونی دفتر کانون مدافعان حقوق بشر، محل کار دو نهاد مردمی تعطيل شد.
در هر حال امروز حقوق بشر موضوعی در صلاحيت دولت ها دانسته نمی شود و باور به صلاحيت انحصاری و مطلق دولت ها بر اتباعشان بدون توجه به کارکرد اساسی آنها در حفظ و دفاع از کرامت انسانی اعضای جامعه به سختی به چالش کشيده شده است.
کانون مدافعان حقوق بشر در چنين شرايطی به انتشارگزارش وضعيت رعايت حقوق بشر در ايران در پاييز 1387 می پردازد.
بخش اول – حقوق مدنی و سياسی:
از آنجا که دولت ايران گذشته از تضمين های حقوق داخلي، به مفاد الزام آور ميثاق بين المللی حقوق مدنی و سياسی (1966 ) که طبق ماده 9 قانون مدنی در حکم قانون داخلی است نيز متعهد و ملتزم است، بايد بر ضرورت تضمين حقوق مدنی و سياسی افراد، مبتنی بر شناسايی حقوقی حق مسلم هر شخص انسانی در تعيين آزادانه سرنوشت فردی و اجتماعی خود در ابعاد داخلی و بين المللی است، توجه اشته باشد. اما آنچه وضع موجود از ميزان التزام حاکميت نه به صورت رعايت تام بلکه نسبی به اين حقوق بنيادين نشان می دهد، حاکی از افق های چندان روشنی نيست. گزارش وضعيت پاييز در اين خصوص به شرح زير است :
1- وضعيت فعالان سياسی – اجتماعی دگر انديش
دست کم 4 مورد ممانعت از برگزاری نشست های حزبي، 4 مورد بازداشت و10 مورد محکوميت قضايی در خصوص وضعيت اين فعالان به کانون مدافعان حقوق بشر گزارش شده است.
الف - بازداشت ها :
در پی تاييد حكم شش ماه حبس حسن اسدی از فعالان مدني، وی روانه زندان تبريز شده است. هچنين بر اساس گزارش های رسيده جمشيد زارعی پس از 9 روز بازداشت به قيد وثيقه 20 ميليون تومانی و پيمان بشيری فعال آذربايجانی نيز پس از 50 روز بازداشت، آزاد شدند. فيروز يوسفی نيز بازداشت شد.
صلاح الدين پيروي، لطيف شرافت، فهيم ابراهيمی و عبدالواحد عبدالله زاده چهار شهروند کرد اهل اروميه هستند که بازداشت شده اند. از سوی ديگر همچنان جمعی از هواداران روحانی زنداني، کاظمينی بروجردی در زندان هستند. ب- صدور احکام قضايی
1) مجتبی لطفی مسوول اطلاع‌رسانی دفتر آيت‌الله منتظری به چهار سال حبس تعزيری و پنج سال تبعيد محكوم شد. بنابر حكم صادره وی در مدت تحمل تبعيد حق هيچگونه فعاليت فرهنگی و تبليغی ندارد و در اين مدت ممنوع‌‌القلم و تاليف است.
2) دادگاه تجديدنظر انقلاب اسلامی تهران، با تاييد رای شعبه 15 دادگاه انقلاب محكوميت 11 سال حبس محمد صديق کبودوند فعال حقوق بشر كردستان را قطعی کرد. اين حکم با انتقاد محافل حقوق بشری در داخل و خارج از ايران مواجه شده است.
3 ) خالد هردانی پس از حضور در دادگاه اجرای احکام دادگاه انقلاب مطلع شد به هفت سال زندان و تبعيد به خاش محکوم شده است.
4) عبدالحجت تاري‌ورديان از فعالان آذربايجان به حكم شعبه 110 دادگاه عمومی جزايی به شش‌ماه حبس تعزيری و 40 ضربه شلاق محكوم شده است. اين حكم به‌مدت سه‌سال تعليق شده است.
5) دادگاه تجديد نظر حکم يک سال زندان جلال جلالی زاده نماينده دوره ششم مجلس شورای اسلامی را به 300 هزار تومان جزای نقدی تبديل کرد.
6) سه عامل بمب گذاری شيراز به اعدام محکوم شدند. متهم به جاسوسی نيز اعدام شد.
7) امير اميرقلی به شش ماه حبس تعزيری محکوم شد.
ج- ساير موارد
1) مقام‌های مسوول از برگزاری كنگره سال‌جاری نهضت آزادی ايران كه به صورت داخلی و محدود برنامه‌ريزی شده بود، جلوگيری كردند. همچنين از برگزاری پلنوم جبهه ملی ايران در روز پانزدهم آذرماه جلوگيری شد.
2) در آستانه دهمين سالگرد قتل‌های زنجيره‌اي، از برگزاری مراسم بزرگداشت داريوش و پروانه فروهر ممانعت به عمل آمد. از سوی ديگر افرادی که برای بزرگداشت ياد محمد مختاری و محمد جعفر پوينده بر سر مزار آنان حاضر شده بودند با مشکلاتی مواجه شدند.
3) از برگزاری نماز عيد قربان انجمن اسلامی مهندسين در حسينيه ارشاد جلوگيری شد.
4 ) با دستور مقام های مسوول قسمت دوم مراسم اکران ويژه فيلم ,سه زن, به ميزبانی سازمان ادوار تحکيم که به نقد و بررسی موانع سينمای مستقل در ايران اختصاص داشت و بنا بود با سخنرانی فعالان سياسي‌ـ‌حقوق بشری از جمله شيرين عبادی و همچنين عوامل فيلم برگزار شود، لغو شد.
5) سفر شيرين عبادی به كشور مالزی به منظور انجام يك‌سری سخنرانی در مراكز دانشگاهی و پژوهشی آن كشور لغو شد. مقامات وزارت خارجه مالزی به بنياد صلح مالزی كه موسسه دعوتكننده شيرين عبادی بوده، گفتهاند كه به درخواست دولت ايران مجبور شده‌اند دعوت از وی را پس بگيرند.
6) سخنرانی تقی رحمانی فعال ملی - مذهبی در برنامه شب های محرم که بنا بود در حسينيه ارشاد برگزار شود به دليل مخالفت مقام های مسئول لغو شد. گفته می شود علت مخالفت با سخنرانی تقی رحماني، اختصاص جايزه حقوق بشری به وی و عضويت رحمانی در شورای ملی صلح اعلام شده است.
7) از سفرنسرين ستوده وكيل دادگستری كه همراه شوهر و دو فرزند خود برای دريافت جايزه بين‌المللی حقوق بشر ايتاليا از سوی بنياد زودتيرول و شركت در مراسم اهدای آن راهی ايتاليا بود، جلوگيری شد. همچنين از سفر سوسن طهماسبی به نشست AWID در افريقای جنوبی ممانعت به عمل آمد.
8) - دفتر ,جمعيت دفاع از كودكان كار و خيابان, که در سال 82 با اخذ مجوز از وزارت کشور و با هدف ,توانمندسازی کودکان کار و خيابان, و ,آشنا کردن جامعه با معضل کودکان کار, تاسيس شده بود، پلمپ شد.
9) جايزه حقوق بشر شهر نورنبرگ به عبدالفتاح سلطاني، فعال حقوق بشر و وكيل دادگستري، تعلق گرفت.
10) به دنبال ادامه بازداشت آرش و كاميار علايی سازمان عفو بين‌الملل به مناسبت اول دسامبر، روز جهانی ايدز، خواستار آزادی دو كارشناس ايدز در ايران شد.
11) جمعی از فعالان حقوق بشر نسبت به قوت گرفتن احتمال اجرای حكم فرزاد كمانگر معلم کرد هشدار دادند.
12) روز17 مهر رسما دوره زندان يك ساله عمادالدين باقی پايان يافت. همچنين بازداشت‌شدگان آذربايجانی مراسم افطاری چهارشنبه 20 شهريور 87 در خيابان نواب تهران، به قيد كفالت آزاد شدند.
13) كميته دفاع از حقوق شهروندی اعلام كرد كه شكايت كيوان صميمي، مديرمسوول نشريه توقيفشده ,نامه,، از سردار رادان فرمانده وقت نيروی انتظامی تهران بزرگ و تعدادی از نيروهای انتظامی با منع تعقيب پرونده روبه‌رو شده است.
14) گلن شوآيتزر، استاد آمريکايی که در ايران به سر می برد برای چندين بار در هتل محل اقامت خود بازجويی شد. دستگيری شوايتزر، مدير برنامه آسيا-اروپای آکادمي‌های ملی علوم آمريکا، باعث شده که اين نهاد تحقيقاتی و آکادميک تبادل استاد با نهادهای ايرانی را به حال تعليق درآورد.
15) - CD تخريب سيد محمد خاتمی در جريان نمايشگاه مطبوعات، توزيع شده است. بنابر اخبار منتشر شده، اين اقدام از سوی غرفه ,والفجر, انجام شده كه مربوط به فيلم مونتاژ شده سفر سال گذشته خاتمی به ايتالياست. 16) برگزاری مراسم زادروز احمد شاملو با مشکل مواجه شد، به گونه ای که فشارها باعث شد تا مراسم زودتر پايان يابد.
2- وضعيت کتاب و مطبوعات ، نويسندگان و روزنامه نگاران
در اين خصوص آنچه گزارش شده است عبارت است از5 مورد بازداشت و 5 مورد صدور احکام قضايی متفاوت و 12مورد برگزاری جلسات محاکمه قضايی دست اندرکاران اين حوزه است. درکنار اينها دست کم 5 نشريه توقيف شدند و فيلترينگ تعدادی ازسايت های اينترنتی ادامه پيدا کرد.
الف- بازداشت ها
1) مسعود كردپور روزنامه‌نگار و فعال حقوق‌بشر از سوی شعبه يك دادگاه انقلاب اسلامی مهاباد به تحمل يك سال حبس تعزيری محكوم و به زندان منتقل شده است.
2) داريوش دانشور از فعالان فرهنگی شهر مشهد كه مديريت كتابفروشی دانشور مشهد را نيز به عهده دارد، بازداشت و كتابفروشی نامبرده نيز تعطيل شد.
3 ) بهمن توتونچی روزنامه‌نگار كرد در سنندج و حسين درخشان وب نگار بازداشت شدند. محمدرضا لوايی شاعر و داستان نويس آذربايجانی نيز بازداشت شد.
ب- محاکمه های قضايی
1 ) جلسه رسيدگی به پرونده مهدی فضايلی مديرعامل سابق خبرگزاری فارس، قلی شيخی مديرمسوول روزنامه ,توسعه, و حميدرضا زاهدي‌كهنه‌گورابی مديرمسوول روزنامه توقيفشده ,دوران امروز,، برگزار شد. همچنين جلسه رسيدگی به اتهامات مديران سايت‌های ,سپهرنيوز,، ,مردميار,، ,ايران‌اكونوميست, و ,انتخاب, برگزار شد. همچنين زمان دادگاه سايت ,خودرو نيوز, 22 آبان ماه تعيين شد.
2) جلسه بازپرسی سيد مرتضی سجاديان مدير مسوول روزنامه كارگزاران برگزار شد. روزنامه کارگزاران به دنبال درج بخشی از بيانيه دفتر تحکيم وحدت، يازدهم دی ماه توسط هيأت نظارت بر مطبوعات توقيف و پرونده اين روزنامه به دادگاه ارجاع شد.
3) جلسه رسيدگی به اتهامات حسين مختاريان مديرمسوول روزنامه توقيف شده ,آزاد,، تجديد شد.
4) دادگاه عمومی تهران با تائيد قرار مجرميت صادره از سوی بازپرس دادسرای کارکنان دولت برای مدير سايت خبری ,جام نيوز, ميان بازپرس و داديار اظهارنظر، حل اختلاف کرد. از سوی ديگر دادگاه عمومی تهران با رد اعتراض شاکی پرونده عبدالحميد محتشم مدير مسئول هفته نامه ,يا لثارات الحسين,، قرار منع تعقيب وی را تأييد کرد.
ج- صدور احکام قضايی
1) حکم پنج سال حبس يوسف عزيزی بني‌طرف نويسنده و روزنامه نگار تاييد شد.
2) با شكايت وزارت جهاد كشاورزی پرونده‌ای عليه كامران ملكپور (خبرنگار) تشكيل شد که شعبه مذكور پس از بررسی ادله و توضيحات ملكپور قرار منع تعقيب برای وی صادر كرد.
3) سولماز ايگدر (خبرنگار) به شش ماه حبس تعزيری محكوم شد. اين حکم در ابتدا به صورت شفاهی ابلاغ شده است. اميد رضا ميرصيافی وب نگار نيز به دو سال و نيم زندان محکوم شد. اسماعيل جعفری از سوی دادگاه انقلاب بوشهر به پنج ماه حبس تعزيری محکوم شد.
د- ساير موارد
1) تعدادی از روزنامه‌نگاران ايرانی كه قرار بود به ميزبانی نهاد ضدجنگ WPR برای پوشش انتخابات رياست‌جمهوری آمريكا به اين كشور سفر كنند، به‌رغم هماهنگی قبلی با وزارت ارشاد، در فرودگاه از سفر منع شدند و ضمن توقيف گذرنامه‌هايشان، در روزهای بعد به نهادهای مسوول احضار شده‌اند.
2) 9 نفر از نمايندگان مجلس شورای اسلامی به وزير فرهنگ و ارشاد اسلامی نسبت به آنچه ,توقيف مطبوعات و عدم‌صدور مجوز انتشار روزنامه، هفته‌نامه و ماهنامه در مناطق محروم كردنشين, خواندند، تذكر دادند.
3) مديرمسوول نشريه‌های توقيفشده ,هفت, و ,ارژنگ, در نامه‌ای به وزير فرهنگ و ارشاد اسلامی نسبت به توقيف ,ارژنگ, انتقاد كرد و آن را ناموجه و غافلگيركننده خواند.
4) هفته نامه ,شهروند امروز, توقيف شد. همچنين مجوز روزنامه ,آينده نو, و هفته نامه ,نيمروز, لغو شد.
5) كانون نويسندگان ايران با انتشار اطلاعيه‌ای روز 13 آذر را به ياد محمد مختاری و محمدجعفر پوينده، دو نويسنده عضو اين كانون كه آذرماه سال 1377 در جريان قتل‌های زنجيره‌ای كشته شدند، روز مبارزه با سانسور نامگذاری كرده است.
6) ,عبدالصمد خرم‌آبادی, مشاور قضايی دادستانی كل كشور از فيلتر شدن بيش از پنج ميليون سايت اينترنتی خبر داد.
7) در حالي‌كه رئيس قوه قضائيه اخيرا طی دستور‌العملي، هرگونه فيلترينگ سايت‌های سياسی و خبری قبل از رسيدگی به اتهامات در مراجع قضايی را ممنوع اعلام كرده بود، سايت متعلق به مهدی خزعلي، فرزند آيت‌الله خزعلي، فيلتر شده است.
8) جايزه ويژه گزارشگران بدون مرز امسال به صورت مشترك به سايت تغيير برای برابری و وبلاگ‌چينی ,زنچينگ‌ين, اهدا شد. اين سايت برای نوزدهمين بار در ابتدای دی ماه فيلتر شد.
9) مازيار خسروی خبرنگار رسانه‌های گروهی و عضو انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ايران از سوی ماموران حراست نمايشگاه مطبوعات تهران مورد ضرب‌وشتم قرار گرفت.
10) برخی خبرها از آتش زدن سينما جمهوری تهران حکايت دارد.
11) وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ايران از تعطيلی نگارخانه ,اثر, به دليل آنچه که به نمايش گذاشتن “آثارمبتذل و مغاير با شئونات اسلامی” خوانده، خبر داده است. در اين نگارخانه عکس های پيمان هوشمندزاده به نمايش درآمده بود.
12) در حالی که لايحه جرايم رايانه ای در مجلس شورای اسلامی در دست بررسی است، معاون دادستان تهران از تشکيل دادسرای ويژه جرايم رايانه ای و اينترنتی خبر داد.
13) به دليل رعايت نکردن قوانين جمهوری اسلامی در جشنواره‌های جهاني، قرارداد ميترا حجار هنرمند سينما، با پروژه کمال تبريزی با مشکل مواجه شد.
3- وضعيت دانشجويان
آنچه در اين خصوص در پاييز 1387 قابل اعلام است ، تعداد زيادی از دانشجويان فعال به کميته های انضباطی يا محاکم احضار، بازداشت ويا از ادامه تحصيل محروم شده اند که به شرح زيرهستند:
الف – بازداشت ها
1) محسن محمدی دانشجوی رشته ارتباطات دانشگاه ميبد يزد بازداشت شد و پدر وی نيز به دادگاه انقلاب اصفهان احضار شده است.
2) هستی خضروی دانشجوی دانشگاه خواجه نصير و عضو شورای مركزی انجمن اسلامی اين دانشگاه بازداشت و پس از چند روز آزاد شد. مهران عباس‌زاده، عضو شورای عمومی دفتر تحكيم وحدت (طيف علامه) و دبير انجمن اسلامی دانشگاه تربيت معلم نيز بازداشت شد. امين معصومی دانشجوی سال سوم عمران و وب نگار نيز در اراك بازداشت و پس از يک روز آزاد شد.
3) در پی تشكيل پرونده جديد عليه مجيد توكلي، آرمان صداقتی و پدرام رفعتی (دانشجويان دانشگاه اميركبير) آنها چند ساعت در بازداشتگاه دادسرای ناحيه 6 تهران بازداشت شدند.
4) صادق شجاعي، مهديه گلرو، مجيد دری و سعيد فيض‌الله‌زاده چهار دانشجوی محروم از تحصيل دانشگاه علام طباطبايی که در پی تحصن خود در دانشگاه، بازداشت شده بودند به قيد التزام از زندان اوين آزاد شدند.
5) سيروس حسين نژاد دانشجوی دانشگاه آزاد واحد تهران شمال پس از چند روز بازداشت به قيد وثيقه آزاد شد. رحمان رحيم پور دانشجوی کرد دانشگاه اروميه و وريا مروتی دانشجوی دانشگاه پيام نور بيجار بازداشت شدند.
ب- احضارها
1) سجاد رادمهر، منصور امينيان، فراز دهتاب، آيدين خواجه‌‌اي، مقصود عهدي، امير مرداني، احسان نجفي‌نسب از دانشجويان دانشگاه تبريز پس از آنكه با قرار وثيقه از زندان آزاد شدند، مجددا به دادگاه احضار شدند. همچنين با شكايت رئيس دانشكده خبر، احسان مازندرانی فعال دانشجويی دانشكده خبر و جواد حيدريان، دانشجوی سابق اين دانشگاه به دادسرای كاركنان دولت احضار شدند. نويد صادق‌صابری و محسن صنعتي‌پور از فعالان دانشجويی دانشگاه فردوسی مشهد به دادگاه انقلاب احضار شدند. مهديه گلرو فعال دانشجويی دانشگاه علامه طباطبايی كه از چهار ترم پيش، از ورود به دانشگاه محروم شده است، به دادسرای انقلاب احضار شد. مجيد ماکويی زاد نيز به دادگاه احضار شده است.
ج- محاکمه های قضايی
1 ) جلسه محاكمه مرتضی اصلاحچی دبير سابق انجمن اسلامی دانشگاه علامه طباطبايی برگزار شد.
د – صدور احکام قضايی
1) محمد هاشمي، عضو شورای مرکزی دفتر تحکيم وحدت (طيف علامه) به دو سال حبس تعليقی به مدت سه سال محکوم شد. ياسر بهادری دانشجوی عمران ايلام نيز به چهارماه حبس تعزيری از طرف دادگاه تجديدنظر استان ايلام محكوم شد. همچنين محمدمهدی احمدی دبير سابق شورای مركزی انجمن اسلامی دانشجويان دانشگاه‌های شيراز و علوم‌پزشكی طی حكمی از سوی دادگاه انقلاب شيراز به هشت ماه حبس تعليقی به مدت چهار سال محكوم شد. محمدصالح ايومن نيز از سوی دادگاه انقلاب تهران به چهار سال حبس تعزيری محكوم شد.
2) ستار پرويزي، دانشجوی دانشكده فنی كرمانشاه به 16 سال حبس تعزيری توام با تبعيد در زندان كرمان، خيات يوسفي، دانشجوی رشته برق دانشگاه كرمانشاه به 13 سال حبس تعزيری توام با تبعيد به زندان رشت، خليل فاتحی به 18 سال حبس تعزيری توام با تبعيد به زندان سمنان، هوشيار پيشابادي، 10 سال حبس تعزيری توام با تبعيد به زندان قم محكوم شدند. اتهام آنان عضويت در احزاب کرد و محاربه بود.
ه- احضار به کميته های انضباطی و احکام صادره توسط اين کميته ها
1) عليرضا داوودي، مازيار معصومي، علی اجاقي، ارسلان صادقي، بهزاد حكيمي‌نيا، كاوه محمدي، ابراهيم كتفمی بعضا در آغاز سال تحصيلی از سوی كميته انضباطی دانشگاه اصفهان احكام متفاوتی از تعليق تا توبيخ دريافت كرده‌اند. ارسلان صادقی به يک ترم محروميت از تحصيل، نرگس شريفي، رويا شکوهی و حسين سرشومی توبيخ کتبی به همراه درج در پرونده، همچنين ندا اسدی و آرش انواری مورد توبيخ كتبی به همراه درج در پرونده قرار گرفتند. از سوی ديگر زينب كوشكی دو ترم منع موقت از تحصيل و محروميت از امكانات رفاهی دانشگاه، محمد كريمی به يك ترم منع موقت از تحصيل با احتساب سنوات و محروميت از امكانات رفاهی دانشگاه و محمد نوروزی به يك ترم منع موقت از تحصيل با احتساب سنوات و محروميت از امكانات رفاهی دانشگاه محکوم شدند. اين افراد همگی از دانشجويان دانشگاه لرستان هستند. اين در حالی است كه خانم‌ها صادقي، رهپور و فيضی و سجاد طرحانی به كميته‌های انضباطی احضار و تفهيم اتهام شده‌اند. گفتنی است اين دانشگاه محمد نوروزی و محمد كريمی را به صورت جداگانه احضار و تفهيم اتهام كرده‌اند و ايشان منتظر احكام بعدی خود هستند. مژده سماعی نيز به دو ترم محروميت از تحصيل با حساب سنوات محكوم شد. عليرضا موسوی و مجيد دری كه هر دو، دو ترم محروميت از تحصيل را سپری كرده‌اند، مجددا با حكم كميته انضباطی دانشگاه علامه طباطبايی از تحصيل محروم شدند. عليرضا موسوی به دو ترم محروميت از تحصيل بدون احتساب در سنوات و مجيد دری به دو ترم محروميت از تحصيل با احتساب در سنوات محكوم شدند. ميلاد اسدی ، مهدی عباس‌زاده و بهنام صفری هر يک به دو ترم ، علی پرويز و عباس سمد بابايی نيز هر کدام به يک ترم محروميت از تحصيل بدون احتساب سنوات محکوم شدند. هر پنج نفر دانشجوی دانشگاه صنعتی خواجه نصيرالدين طوسی هستند. اميرحسين فتوحی دانشجوی دانشگاه علوم پزشكی هرمزگان نيز به دو ترم تعليق از تحصيل محكوم شد. نويد غفاري، امين درستی و اكبر حسن‌پور، سه دانشجوی دانشگاه شيراز نيز به كميته انضباطی دانشگاه احضار شدند. امين رياحی به يك ترم تعليق و مهدی خسروی به محروميت دائم از خوابگاه و حميد رضا اميرخانی به‌رغم سپری كردن حكم صادره از سوی كميته انضباطی مبنی بر يك ترم تعليق با مرخصی اجباری محکوم شدند. هر سه دانشجوی دانشگاه فردوسی مشهد هستند. حمدالله نامجو (مدير مسوول نشريه دانشجويی متن)، ناهيد افراسيابی (مدير مسوول نشريه دانشجويی رهگذر)، اسماعيل جليلوند(مدير مسوول نشريه دانشجويی عصيان) و سحر يزدانی (مدير مسوول نشريه دانشجويی قاصدك) با احكام كميته انضباطی دانشگاه شيراز، از تحصيل محروم شدند. نامجو و افراسيابی هر كدام به دو ترم محروميت از تحصيل محروم شده‌اند كه يك ترم آن اجرايی و ترم ديگر آن معلق است. اسماعيل جليلوند و سحر يزداني‌پور هر كدام به دو ترم محروميت از تحصيل محكوم شده‌اند كه به صورت معلق است. كاظم رضايي، آلما رنجبر، نامجو (مجددا و اندكی پس از دريافت حكم محروميت از تحصيل)، امين درستي، نويد غفاری و اكبر حسن‌پور به کميته انضباطی دانشگاه شيراز احضار شده اند. حمدالله نامجو، سعيد خلعتبري، آرش روستايی و هادی الم نيز احضار شده اند. مجتبی رزمي، نعيم احمدي، وحيد دهقان و آيدين تيموری چهار دانشجوی دانشگاه تبريزهستند که احضار شده اند. رضا نگهداری دانشجوی حقوق دانشگاه تهران نيز با حکم جديد کميته انضباطی به دو ترم محروميت از تحصيل با احتساب سنوات محکوم شد.
2) مهران فرجی دانشجوی دانشكده خبر مورد ضرب و شتم قرار گرفت. اين اقدام به دنبال درج يادداشتی از سوی اين دانشجو در يكی از رسانه‌ها كه در آن فرجی نسبت به اقدامات رئيس دانشكده خبر انتقاد كرده بود، صورت گرفت. به دنبال اين اتفاق در دانشكده ماموران كلانتری 104 عباس‌آباد در محل حاضر شدند و پرونده‌ای در دادسرای ناحيه هفت تهران تشكيل شد.
3) چندی پيش و در پی تعطيلی خوابگاه هرندی دختران دانشگاه يزد، تعدادی از دانشجويان دختر به ويژه دانشجويان فعال دانشگاه يزد بدون دليل از خوابگاه محروم شدند. پس از اينكه اعتراضات فردی اين دانشجويان نسبت به محروميت‌شان از خوابگاه نتيجه نداد اين دانشجويان معترض در اقدامی هماهنگ تحصنی آرام و چند ساعته در درون دانشگاه برگزار كردند، اما نه تنها به خواست اين دانشجويان كه برخورداری از خوابگاه و امكانات رفاهی دانشگاه است اعتنايی نشد بلكه بيش از 30 نفر از دانشجويان شركت‌كننده در تحصن دانشجويی اخير را به كميته انضباطی احضار كرده‌اند. تا كنون حكم تعدادی از اين دانشجويان مبنی بر منع موقت از تحصيل به مدت يك نيمسال صادر شده است. از سوی ديگر افشين اکبريان و سه فعال دانشجويی دانشگاه يزد از تحصيل محروم شدند.
4) نشريه بانو كه در دانشگاه علوم پزشكی شيراز منتشر مي‌شد، پس از انتشار دومين شماره خود با حكم كميته ناظر بر نشريات اين دانشگاه به مدت سه‌ماه توقيف شد.نشريه بانو كه تنها نشريه زنان دانشگاه‌های شيراز است پس از انتشار اولين شماره خود نيز به كميته ناظر بر نشريات احضار شده بود. همچنين هيات نظارت بر نشريات دانشجويی دانشگاه زنجان ,كيمليك, و ,يولداش, دو نشريه دانشجويی اين دانشگاه را توقيف كرد. گاهنامه سياسي، اجتماعی گام‌نو (نشريه انجمن اسلامی دانشجويان دانشگاه اراك) نيز توقيف شد. نشريه اتوپيا نيز از صحن دانشگاه اميرکبير جمع شد.
د - ساير موارد
1) احسان منصوری دانشجوی دانشگاه امير کبير که در پی پرونده نشريات جعلی دانشگاه امير کبير حدود 15 ماه را در زندان گذراند و پس از آزادی از زندان بر سر کلاس درس حاضر شده بود اواخر آذرماه با مخالفت مسئولان دانشگاه از ورود به دانشگاه منع شد. همچنين در حالی که نزديک به دو ماه از ارسال پرونده مجيد توکلی و احمد قصابان (آنان نيز در جريان پرونده نشريات جعلی دانشگاه امير کبير 15 ماه را در زندان گذراندند) به وزارت علوم می گذرد، کميسيون موارد خاص اين وزارتخانه به دليل نقص مدارک لازم همچنان در حال بررسی پرونده است. از سوی ديگر بنابر گزارش رسيده در آغاز سال تحصيلی جديد به سورنا هاشمي، بهرام واحدی و عليرضا فيروزي، اعضای انجمن اسلامی دانشگاه زنجان، سه نفر از افراد شركت‌كننده در تحصن خردادماه دانشگاه زنجان اجازه انتخاب واحد و ادامه تحصيل داده نشد. همچنين علی تقی پور و عميد مشرف زاده نيز نتواسته اند انتخاب رشته کنند.
2) انجمن اسلامی دانشگاه علوم پزشكی شيراز به رئيس اين دانشگاه نامه سرگشاده‌ای ارسال كرد. در اين نامه اين تشكل دانشجويی از احضارهای متعدد دانشجويان دانشگاه علوم پزشكی شيراز به كميته انضباطی و حراست و فشار بر دانشجويان و ايجاد محدوديت برای آنان، انتقاد كردند.
3) دوم مهرماه تعدادی از دانشجويان محروم از تحصيل در مقابل ساختمان وزارت علوم، تحقيقات و فناوری اطلاعات، تجمعی اعتراضی برپا کردند.
4) پيمان عارف رتبه برتر کنکور کارشناسي‌ارشد علوم سياسی که از اولين دانشجويان سه‌ستاره محسوب مي‌شود، امسال نيز پس از قبولی در آزمون از ثبت‌نام مجدد وی ممانعت به‌عمل آمد.
5) دانشجويان دانشگاه تبريز به همراه اعضای انجمن اسلامی اين دانشگاه در انتقاد از بازداشت دانشجويان تبريز در تابستان و عدم آزادی آنها تا آغاز سال تحصيلی در صحن دانشگاه تجمع كردند.
6) انتخاب واحد كوروش جنتی از دانشجويان دانشگاه علامه طباطبايی باطل شد.
7) پس از گذشت سه سال از ممنوعيت از تحصيل دانشجويان منتقد و فعال در قالب پروژه ستاره‌دار كردن دانشجويان در مقطع كارشناسی ارشد دانشگاه‌های دولتي، به نظر مي‌رسد دانشگاه آزاد نيز در ادامه همين روند در سال جاری اجازه تحصيل به تعدادی از دانشجويان را نداده است. سيامك كريمي، دانش‌آموخته رشته حقوق دانشگاه بوعلي‌سينا همدان كه پيش از اين در سال 85 به‌رغم كسب رتبه‌های 17 و 66 و به دليل تعلق سه ستاره به وي، اجازه تحصيل در دانشگاه را نيافت. زهره اسدپور نيز از پذيرش در دانشگاه آزاد باز داشته شد.
8) به دنبال درخواست يكی از كارمندان زن دانشگاه رودهن از يكی از دانشجويان دختر اين دانشگاه مبنی بر بازرسی كيفش، درگيری ميان اين دانشجو و انتظامات رخ داد.
9) در حالی كه فعالان دانشجويی دانشگاه مازندران قصد داشتند اقدام به توزيع نامه انتقادی 109 استاد دانشگاه در اين دانشگاه کنندد، بيانيه ها توسط افراد ناشناس که شبانه به چاپخانه محل تكثير اين بيانيه رفته بودند، ضبط شد.
10) انجمن اسلامی دانشجويان دانشگاه تربيت معلم تهران طی بيانيه‌ای تحليلی نسبت به ايجاد تشكل‌های موازی برای حذف تشكل‌های دانشجويی و ابطال اين انجمن، اعتراض كرد. انجمن اسلامی دانشجويان دانشگاه تربيت‌معلم تهران در تابستان سال گذشته تعطيل شد. همچنين اعضای تشكيلات انجمن اسلامی دانشجويان دانشگاه شهركرد در بيانيه‌ای نسبت به اقدامات مسوولان اين دانشگاه در ممانعت از برگزاری انتخابات شورای مركزی اين انجمن اعتراض كردند.
11) شوراهای صنفی دانشگاه‌های تهران، علم و صنعت ايران، صنعتی خواجه نصير طوسي، صنعتی اميركبير، صنعتي‌شريف و الزهرا(س) طی نامه‌ای سرگشاده خطاب به زاهدي، وزير علوم نسبت به اقدامات وزارت علوم در خصوص ايجاد تغييرات در آيين نامه های شوراهای صنفی که به گفته آنان می تواند استقلال اين شوراها را از بين ببرد، اعتراض كردند.
12) بيش از 4 هزار نفر از دانشجويان ساكن خوابگاه پسرانه شهيد دستغيب دانشگاه علوم پزشكی شيراز طی نامه سرگشاده‌ای به محمدهادی ايمانيه رئيس اين دانشگاه اعتراض شديد خود را نسبت به نصب دوربين مداربسته در آسانسورهای اين خوابگاه، رفتارهای توهين‌آميز مجموعه مديريتی دانشگاه در قبال دانشجويان و احضار گسترده دانشجويان به كميته انضباطي، حراست و اداره امور خوابگاه‌ها ابراز کردند.
13) دانشجويان دانشكده‌های گوناگون دانشگاه آزاد واحد تهران مركز با محدوديت‌های تازه‌ای مواجه شده‌اند. گويا مسوولان دانشگاه آزاد درصددند جداسازی جنسيتی را در دانشگاه آزاد اعمال كنند و جداسازی كلاس‌های عمومي، جداسازی ورودي‌های دانشگاه‌ها را در دستوركار قرار داده‌اند. همچنين كتابخانه دانشكده مديريت دانشگاه شهيد بهشتی با ورود نيروهای انتظامات و حراست دانشگاه، به دو قسمت جداگانه دخترانه و پسرانه تفكيك و پارتيشن‌بندی شده و دانشجويان اين دانشكده نيز در اعتراض به اين اقدام، تحصنی به دعوت انجمن اسلامی دانشكده برگزار کردند. چند روز پس از اجرای طرح تفكيك جنسيتی در كتابخانه دانشكده مديريت دانشگاه شهيدبهشتي،تعدادی از نيروهای انتظامات با ورود به دانشكده اقتصاد اين دانشگاه به منظور برخورد انضباطی با دانشجويان، اقدام به گرفتن كارت دانشجويان دختری کردند كه به نظر آنها پوششان طبق قوانين دانشگاه نيستند. اعتراض به بومی گزينی جنسيتی نيز همچنان ادامه دارد. 14) لوح فشرده‌ای با مضمون ,افشاگری, عليه جنبش دانشجويی و ,افشاگری, عليه دفتر تحکيم وحدت در دوران اصلاحات منتشر شده است. همچنين انجمن‌های اسلامی دانشجويان دانشكده اقتصاد و علوم اداري، دانشكده مهندسی و علوم پايه و دانشكده ادبيات و علوم‌انسانی دانشگاه سيستان و بلوچستان درباره توزيع شب‌نامه و سي‌دي، عليه اين تشكل و برخی از دانشجويان و نشريات دانشجويی اين دانشگاه خوانده‌اند، بيانيه‌ای صادر كردند.
15) جمعی از دانشجويان پسر خوابگاه مركزی دانشگاه بين‌المللی قزوين در اعتراض به وضعيت بد خوابگاه، بسته شدن زودهنگام در خوابگاه و برخورد نيروهای حراست با دانشجويان در مورد نوع پوشش دست به تحصن چندساعته زدند.
16) بيش از 180 نفر از دانشجويان خوابگاه دخترانه گلستان دانشگاه علوم پزشكی شيراز در نامه سرگشاده‌ای به رئيس آن دانشگاه از احضارهای بي‌مورد، پرونده‌سازی برای دانشجويان اين خوابگاه، وضع قوانين محدودكننده و دخالت در حريم خصوصی دانشجويان، انتقاد كردند.
17) روابط عمومی انجمن اسلامی كرمان در انتقاد از مديريت اين دانشگاه در برابر تشكل‌ها و ممانعت از برگزاری برنامه‌های اين انجمن، اطلاعيه‌ای منتشر كرد. آنطور كه در اين اطلاعيه آمده از ابتدای سال تحصيلی چهار برنامه سخنرانی و ميزگرد اين تشكل به دستور مديريت دانشگاه لغو شده است. همچنين هيأت نظارت بر تشکل های دانشجويی دانشگاه ايلام با سخنرانی فاطمه صادقی و تريبون آزاد مخالفت کرد.
18) بيش از يك‌هزار و 800 نفر از دانشجويان دانشگاه تهران طی نامه‌ای اعتراضی به فرهاد رهبر، رئيس اين دانشگاه خواستار برچيده شدن گيت‌های امنيتی از صحن دانشگاه و ,محيط تحصيل و زندگی, خود شدند.
19) از سخنرانی سهراب رزاقي‌راد در دانشگاه خليج‌فارس بوشهر جلوگيری به عمل آمد. همچنين در حالی كه قرار بود عليرضا رجايي، فعال ملی- مذهبی به مناسبت 16 آذر، روز دانشجو در دانشگاه صنعتی اصفهان سخنرانی كند، يك روز مانده به برگزاری اين برنامه توسط وزارت علوم لغو شد. همچنين مراسم روز دانشجو، با مخالفت استانداری فارس و فرمانداری شيراز لغو شد. قرار بود در اين مراسم حبيب‌الله پيمان از شخصيت‌های ملي‌ـ مذهبي، بهاره هدايت مسوول روابط عمومی دفتر تحکيم و عباس حکيم‌زاده دبير سياسی دفتر تحکيم وحدت، پيرامون ۱۶ آذر و جنبش دانشجويی سخنرانی کنند. انجمن اسلامی دانشجويان دانشگاه علوم پزشکی شيراز نيز درخواست مجوزی برای سخنرانی ۹ نفر از روشنفکران و فعالان سياسی کشور، در اين دانشگاه، به هيات نظارت اين دانشگاه ارائه داده بود که هيات نظارت با سخنرانی هيچ کدام موافقت نکرد.از سوی ديگر درخواست انجمن اسلامی دانشجويان دانشگاه بيرجند مبنی بر دعوت از حسين مرعشي، معاون رئيس‌جمهور در دولت خاتمی برای سخنرانی در مراسم 16 آذر اين دانشگاه با مخالفت رئيس دانشگاه روبه‌رو شد.
هيات نظارت دانشگاه سهند تبريزنيز با كليه سخنرانان پيشنهادی انجمن اسلامی اين دانشگاه به مناسب 16 آذر مخالفت كرد. انجمن اسلامی دانشجويان دانشگاه سهند تبريز درخواست سخنرانی عباس عبدي، احمد زيدآبادي، مصطفی تاج‌زاده، حميدرضا جلايي‌پور و علوي‌تبار را هفته‌ها پيش به هيات نظارت اين دانشگاه داده بود. همچنين هيات نظارت بر تشكل‌های دانشگاه علوم پزشكی زنجان با درخواست انجمن اسلامی دانشجويان اين دانشگاه مبنی بر سخنرانی عباس حكيم‌زاده، دبير سياسی و بهاره هدايت، مسوول روابط عمومی دفتر تحكيم (طيف علامه) مخالفت كرد.
20) مأموران در مواجهه با گردهمايی هزاران نفری دانشجويان در دانشكده علوم پايه دانشگاه بوعلي‌سينای همدان كه برای شركت در مراسم روز دانشجوی انجمن اسلامی دانشجويان همدان صورت گرفته بود با استفاده از گاز اشك‌آور در محيط بسته دانشكده دانشجويان را وادار به خروج از دانشگاه كردند.
21) دانشجويان دانشگاه جندي‌شاپور در اعتراض به کمبود امکانات پزشکی در اين دانشگاه و عدم‌تحقق وعده‌های مسوولان تجمع کردند.
4- وضعيت زنان
1) عشا مومنی دانشجوی رشته كارشناسی ارشد ارتباطات و هنر در دانشگاه ايالتی كاليفرنيا كه برای ديدار با خانواده و برخی تحقيقات دانشجويی به ايران سفر كرده است پس از حدود يك ماه بازداشت، از زندان آزاد شد. نگين شيخ‌الاسلامی كه در سابق مسووليت انجمن فرهنگی اجتماعی زنان آذرمهر كردستان را به‌عهده داشت، بازداشت شد.
2) مهری مشرفی به همراه همسرش عباس جوادی دوست و دو دخترشان بازداشت شدند که دو دخترشان بعداٌ آزاد شدند.
3) ناهيد كشاورز، محبوبه حسين زاده، سعيده امين و سارا امينيان در دادگاه انقلاب حاضر شدند. سوسن طهماسبی نيز در شعبه يكم دادياری امنيت دادگاه انقلاب حاضر شد و مورد بازجويی قرار گرفت. همچنين جلسه دادگاه خديجه مقدم و همسرش اكبر خسروشاهی دوشنبه 30 آبان تعيين شد. جلسه محاکمه فاطمه گفتاری عضو زنان آذرمهر کردستان در دادگاه انقلاب سنندج و محبوبه کرمی در تهران برگزار شد.
4) محكوميت زينب پيغمبرزاده به يك سال حبس كه به مدت سه‌سال تعليقی خواهد بود، از سوی دادگاه تجديدنظر تاييد شد. براساس اين حكم، زينب پيغمبرزاده موظف است هر چهارماه يك‌بار خود را به مراجع مسئول معرفی كند. نسرين افضلی نيز به شش ماه حبس و ده ضربه شلاق تعليقی محکوم شد. معصومه ضياء به سه سال حبس تعليقی و معرفی هر چهار ماه يکبار به مراجع مسئول و رضوان مقدم به حبس تعليقی محکوم شدند.
5) زينب بايزيدی که از چهار ماه پيش در زندان بسر مي‌برد، بدون اطلاع وکيل و خانواده‌اش، برای طی کردن دوران محکوميت چهار ساله خود، به زندان مرکزی زنجان انتقال داده شد. از سوی ديگر حکم هانا عبدی در دادگاه تجديد نظر از پنج‌سال به يك‌سال و نيم كاهش يافت و مكان تبعيد هم به رزن همدان تغيير يافت.حکم يک سال زندان حميده نبوي‌چاشمی نيز پس از شرکت در مراسمی در گورستان خاوران تائيدشد.( اين در حالی است که علی صارمی و ميثاق يزدان پناه بلاتکليف و محمدعلی منصوری که به 17 سال زندان همراه با تبعيد و محسن نادری به يک سال زندان محکوم شده اند، اينک در زندان به سر می برند. آنان نيز از جمله بازداشت شدگان حاضر در گورستان خاوران هستند.)
6) منزل پرستو الهياری از فعالان كمپين يك ميليون امضا مورد تفتيش قرار گرفت. ماموران پليس ضمن تفتيش خانه و ضبط لپ‌تاپ، دفترچه‌های تاثير قوانين بر زندگی زنان، سي‌دي، كتاب و آلبوم شخصی وی را ضبط كرده‌اند. 7) خانواده دكتر زهرا بني‌يعقوب، پزشک جوانی كه سال گذشته در بازداشتگاهی در همدان به طرز مشکوکی درگذشت، با انتشار گزارش مفصلی از پرونده وی كه پس از صدور حكم تبرئه متهمان توسط دادگاه همدان با رای ديوانعالی كشور به تهران منتقل شده، نسبت به بلاتكليفی وضعيت اين پرونده ابراز نگرانی كرده‌اند.
8) شهناز غلامی که در نوزدهم آبان ماه بازداشت شده از تاريخ 29 آذر دست به اعتصاب غذا زد.
9) فرانک فريد فعال آذربايجانی احضارشد. او قرار بود در کنفرانس حقوق زنان در ترکيه شرکت کند که موفق به انجام اين کار نشد.
5- وضعيت اعدامی ها ، متهمان زير 18 سال و ... در اين ارتباط گزارش پاييز به شرح زير است:
الف- نوجوانان زير 18 سال
1 ) غلامرضا ج که به هنگام ارتکاب جرم زير 18 سال سن داشته است در زندان اصفهان اعدام شد.
ب- ساير موارد
1 ) فاطمه پژوه و 9 نفر ديگر اعدام شدند.
2 ) ديوان عالی کشور حکم سنگسار زنی به نام افسانه رادر شيراز تائيد کرد.
3 ) زنی به نام شهلا در شهرستان رودان به جرم قاچاق مواد مخدر به اعدام محکوم شده که باردار است.
4 ) قطع دست يک سارق در کرمانشاه که به 30 ضربه شلاق و شش ماه حبس نيز محکوم شده است.
6- وضعيت افرادی که به مذاهبی به جز مذهب شيعه اعتقاد دارند
موارد اعتراض حقوق بشر افرادی که به مذاهبی به جز مذهب شيعه اعتقاد دارند در فصل پاييز نيز به شکل بارزی مشهود بود که به برخی از آنها اشاره می شود :
1) تلاش برای دخالت در مسايل مذهبی مناطق سنی نشين با هدف تغيير آيين مذهبی اهل سنت با انتقاد برخی از علمای اهل سنت شهرهای استان آذربايجان غربی مواجه شده است. به گونه ای که آنان به مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی اعتراض کرده اند.
2) امير حمزه‌كردی از طلاب حوزه علميه مدينه‌العلوم شهر خاش بازداشت شده است. همچنين وضعيت جسمانی ايوب گنجی روحانی اهل سنت نامناسب گزارش شده است.
3) شعبه 101 دادگاه جزائی قم، خواندن نماز توسط اميرعلی محمدلباف، از دراويش سلسله نعمت‌اللهی گنابادی را مصداق نشر اكاذيب دانست و وی را به تحمل 5 سال حبس، 74 ضربه شلاق و 10 سال تبعيد به شهر بابك محكوم كرد. اين حكم در شعبه 8 دادگاه‌های تجديدنظر به تاييد رسيده است.
4) ايجاد تضييقات و جلب و احضار عده ای از بهاييان از مواردی است که به کانون مدافعان حقوق بشر گزارش شده است. زليخا موسوي، روحيه يزدانی و علی عسگر روانبخش به تحمل دو سال حبس توسط دادگاه انقاب ياسوج محکوم شده اند. برخی گزارش های رسيده از بازداشت طرازالله (ضياء) الله وردی و سونيا تبيانيان حکايت دارد.
5) محمود متين‌آزاد و آرش بصيرت، دو مسيحی شيرازی كه پيش‌تر به دليل ارتداد، حكم اعدام دريافت كرده بودند، تبرئه و آزاد شدند.
6) عبادالله قاسم زاده، سهند على محمدى و بخشعلى محمدى سه تن از زندانيان اهل حق در زندان اروميه به زندان مرکزى يزد جهت گذراندن محکوميت 13 سال حبس تعزيرى توام با تبعيد خود منتقل شدند. مهدى قاسم زاده و يونس آقايان نيزاز جمله زندانيان اهل حق اروميه هستند که به اعدام محکوم شده اند و همچنان در اين زندان به سر مى برند.
بخش دوم – حقوق اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی
بر اين اساس که دولت ايران ميثاق بين المللی حقوق اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی (1966) را امضا کرده و به موجب مجموعه تعهداتی که پذيرفته است، در مقابل ايرانيان و جهانيان مسئوليت داخلی و بين المللی دارد، نه تنها بايد از مداخله در حريم آزادی های مدنی و سياسی افراد پرهيز کند، بلکه بايد درتأمين برابری واقعی افراد و فراهم ساختن رفاه همگانی و انجام اقدامات ايجابی در اين خصوص کوشا باشد. با اين حال کمتر حوزه ای از زندگی ايرانيان اعم از اقتصادي، اجتماعی و فرهنگی شاخص اميدوار کننده ای را ترسيم می کند.
اما در اين ميان هرگونه تحرک اقشار کم درآمدی چون کارمندان، معلمان و کارگران برای مطالبه حقوق صنفی خود، به اقدام عليه امنيت ملی تعبير شده و سرکوب می شود. گزارشی از وضعيت برخورد با فعالان فرهنگی و کارگری در پاييز 1387 به شرح زير است :
نخست : وضعيت معلمان
معلمان در پاييز 1387 دست کم با يک مورد احضار ويک مورد صدور حکم قضايی در مورد همکاران خود به شرح زير رو به رو شدند:
الف- احضارها
1 ) گودرز شفيعيان كه از اعضای كانون صنفی معلمان است از سوی واحد تخلفات اداری استان فارس احضار شد.
ب- صدور احکام قضايی
1 ) علی پاسبار، معلم مهابادي، از سوی دادگاه انقلاب اين شهر به تحمل دو سال حبس تعزيری و 4 سال حبس تعليقی محكوم شد. وی به اقدام عليه امنيت و همكاری با يكی از احزاب غيرقانونی متهم بود.
ج- ساير موارد
1) دبيركل فدراسيون آموزش بين‌الملل كه بيش از 30 ميليون معلم از 171 كشور در آن عضويت دارند، در نامه‌ای نسبت به آنچه كه ,برخورد با اعضای اتحاديه معلمان در ايران, ناميد، ابراز نگرانی كرد. وی در اين نامه كه برای محمود احمدي‌نژاد رئيس‌جمهور اسلامی ايران، ارسال شده است از بازداشت و زنداني‌كردن 37 نفر از معلمان و اعضای كانون‌های صنفی كه قصد شركت در جلسه روز 26 شهريورماه را داشتند انتقاد کرد.
2) كانون صنفی معلمان ايران در نامه‌ای سرگشاده خطاب به محمود احمدي‌نژاد با يادآوری شعارهای انتخاباتی او در سال 84 درباره فرهنگيان نسبت به عدم اجرايی شدن اين وعده‌ها اعتراض كرد. همچنين اين كانون در بيانيه ای به مناسبت 14 مهر روز جهانی معلم از اينكه برای برگزاری يك مراسم كه هر ساله توسط ميليون‌ها معلم در سراسر جهان برگزار مي‌شود، محدوديت ايجاد مي‌شود، انتقاد کرد.
دوم : وضعيت کارگران
6 مورد احضار ، يک مورد بازداشت ، 5 مورد محکوميت قضايی و موارد پرشمار عدم پرداخت حقوق کارگران و برگزاری اعـتصابات صنفی بــعنوان نمونه ای از وضعيت کارگران در پاييز 1387 گزارش شده است که به بخشی از آنان که به کانون مدافعان حقوق بشر گزارش شده، می پردازيم :
الف – احضار
علی نجاتي، فريدون نيکوفرد، جليل احمدي، قربان علی پور و محمد حيدری به همراه ابوالفضل عابدينی به دادگاه انقلاب دزفول احضار شدند.
ب- بازداشت
بر اساس گزارش های رسيده طيب ملايی در سنندج بازداشت شد.
ج- صدور احکام قضايی
عطا باباخاني، سعيد ترابيان، يعقوب سليمی و علي‌زاده حسينی چهار تن از كارگران تعليقی شركت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه از سوی دادگاه انقلاب تهران به تحمل شش تا 14 ماه حبس تعليقی محكوم شده‌اند. داوود رضوی عضو هيات‌مديره سنديكای كارگران شركت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه نيز به 12 ماه زندان كه به مدت سه سال به حالت تعليق درآمده، محكوم شده است.
د- ساير موارد
1) طبق اخبار رسيده به سنديكای كارگران شركت واحد، قرار بوده ١٢ آبان ١٣٨٧ منصور اسالو، رئيس هيات مديره سنديكای شركت واحد جهت معاينات چشم و قلب به بيمارستان لبافي‌نژاد منتقل شود اما ماموران به‌جای انتقال اسالو تلاش كردند او را به بيمارستان فارابی منتقل كنند كه اين امر با مقاومت منصور اسالو مواجه شد. منصور اسالو مي‌گفته كه پرونده من و پزشكانی كه زير نظر آنها مداوا مي‌شوم در بيمارستان لبافي‌نژاد است حاضر نشده به بيمارستان فارابی منتقل شود و در نهايت بدون معاينه مجدد به زندان رجايی شهر منتقل شده است.
2) حدود ۵۰۰ نفر از کارگران شرکت لاستيک سازی البرز در مقابل دفتر اين شرکت نزديک ميدان ونک تهران تجمع اعتراض آميز بگزار کردند. در پلاکاردهای اين افراد آمده بود که ۷ ماه بدون دريافت حقوق و هيچ مزايايی از اين شرکت کار کرده اند. در كنار اين تجمع صنفي، اعتراض‌های صنفی ديگری نيز توسط كارگرانی كه حقوق خود را دريافت نكرده‌اند در پاييز گزارش شده است.
سوم: ميراث فرهنگی
1) تعدادی از شهروندان اصفهانی در اعتراض به عبور مترو از خيابان تاريخی چهارباغ اصفهان، روبه‌روی دبيرخانه شورای شهر اصفهان تجمع كردند. تجمع‌كنندگان معتقد بودند اقدام شورای شهر بر خلاف دستور قضايی مبنی بر تعطيلی و توقف عمليات مترو در چهار باغ عباسی بوده و بر خلاف منافع عمومی و مصالح ميراث فرهنگی كشور است.
2) به دنبال اعلام روز هفتم آبان ماه به عنوان روز جهانی کوروش با محاصره پاسارگاد از سخنرانی کورش زعيم از فعالان ملی ممانعت به عمل آمد.
خاتمه
کانون مدافعان حقوق بشر در شرايطی که تحت شديدترين فشارها برای جلوگيری از فعاليتش قرار دارد بار ديگر با اعلام ايمان خود به حقوق بنيادين بشر، حيثيت و ارزش شخصيت انسانی و تساوی حقوق ميان زن و مرد و اعلام هميشگی تأسف عميق خود در مورد استمرار سياست ها و رويکردهای غير خردمندانه ای که حاصلی جز فرصت سوزی و حسرت عمومی به بار نياورده است، مجموعه قانونگذاران، مجريان و ناظران را بر حسن اجرای قوانين و انجام تکاليف قانونی خود طبق قانون اساسی و اسناد لازم الاجرای حقوق بشری فرا می خواند و ياد آور می شود که منافع ملی و پيشرفت کشور در گرو اجرای قوانين و رعايت حقوق و آزادی های بنيادين افراد است. تضمين دوام قدرت نه در بی توجهی به خواسته های ملت و سرکوب و خشونت نسبت به آنان، که در تأمين مطالبات واقعی مردم و جلب رضايت همگانی نهفته است. بنابراين اگرچه در روزهای گذشته موانعی بر سر راه فعاليت های شيرين عبادی رييس كانون مدافعان حقوق بشر قرار داده شده است، به گونه ای که دفتر وکالت او ابتدا توسط افرادی که خود را مأمور مالياتی معرفی می کردند، بازرسی و برخی از وسايل آن از جمله دو عدد رايانه ضبط شد و پس از آن عده ای که خود را دانشجوی بسيجی می ناميدند با طرح شعارهايی از جمله ,اسراييل جنايت می کند، عبادی حمايت می کند, در مقابل منزل او تجمع کرده و تابلوی وکالت او را کنده و لگدکوب کردند و با رنگ شعارهايی عليه شيرين عبادی بر ديوار منزل او نوشتند، اعمالی كه در حضور دو مأمور نيروی انتظامی كه بر اساس درخواست شيرين عبادی به محل آمده و ناظر اين اقدام‌ها بودند، انجام شد و دو مأمور حاضر اقدامی برای جلوگيری از اعمال غير قانونی تجمع‌كنندگان انجام ندادند، اما در هر صورت، كانون مدافعان حقوق بشربه وظايف خود در دفاع از حقوق بشر و كرامت انسانی ادامه مي‌دهد. همانگونه كه اين سازمان مردم نهاد در ابتدای درگيري‌های غزه، بيانيه‌ای در نفی خشونت و كشتار مردم بي‌سلاح و انتقاد از عملكرد اسراييل منتشر كرده بود. از همين‌رو كانون مدافعان حقوق بشر مجموعه حاکميت ايران را به درک واقع بينانه تحولات جامعه ايران و اجرای تعهدات بين‌المللی خود در زمينه اجرای ضوابط حقوق بشر و پايبندی به كنوانسيون بين‌المللی حقوق مدني، سياسی و كنوانسيون بين‌المللی حقوق اقتصادي، اجتماعی كه سال‌ها قبل به آنها ملحق شده است، فرا می خواند، به آن اميد که شاهد ايرانی آباد و آزاد باشيم.
23 دی 1387